Een ingestorte kerk en een kanjer van een vrouwW

Vrijdag 20 december.
De eerste nacht op Bohol was wisselend, heet, koud, heet, koud, airco uit, airco aan. Uiteindelijk mijn slaap wel gehad. Vandaag op pad naar het centrum van Tagbilaran en bezichtiging van enkele beschadigde gebouwen door de aardbeving van 15 oktober j.l. in de omgeving van de stad. Met als triest dieptepunt de volledige instorting van een 400 jaaar oude kerk in het plaatsje Maribojoc. Er staan nu zeven partytenten waarin de gelovigen samenkomen voor de dienst. Maar ook naast deze kerk en er tegenover zijn huizen zwaar beschadigd.
Ik zat me net af te vragen waar ik nu eigenlijk ben. Officieel ben ik niet op het eiland Bohol, maar op het puntje van Panglao Island, de plek waar de toeristen komen. Panglao is feitelijk een schiereilandje dat via een brug met Bohol is verbonden. Dauis is het dorpje waar mijn hotel staat en dat is maar een kilometer of 16 van Tagbilaran, met 100.000 inwoners de hoofdstad van Bohol. Panglao Island is ook de plek met de (beste) hotels en de mooie stranden, zoals Alona Beach. In de hele omtrek van Canmaya Centro, het dorpje van Sherryl, -zeg maar binnen een cirkel van 40 kilometer- is niet echt een hotel te vinden. Vandaar dat ik hieruit kwam.
De schade van de aardbeving in dit deel van Bohol valt mee, ook in de stad Tagbilaran is de schade te overzien, hoewel de Holy Name University, een enorm gebouw in het centrum van de stad, zodanig beschadigd is dat het gesloten is. Het was de school van Sherryl en haar twee jaar oudere zuster Shiela. We ontmoeten haar tijdens het drinken van een kopje koffie in een behoorlijk verouderd winkelcentrum. Shiela en Sherryl lijken in de verste verte niet op elkaaar, niet qua gezicht en niet wat karakter betreft. Sherryl is de ''zachtere'', Shiela de ''hardere''. Sherryl is de zorgzame moeder van drie kinderen, Shiela is single, hoewel ze 7 jaar geleden een kind kreeg van haar toenmalige vriend. Die stond ze aan haar vriend af voor de opvoeding. Inmidddels heeft ze al 7 jaar een nieuwe vriend, maar Sherryl hoort haar er nauwelijks over. Shiela heeft momenteel geen werk, maar ze woont wel in Tagbilaran en niet meer thuis. Ik ontmoet later ook een vriendin van haar en het bijzondere is is dat we in dat winkelcentrum met ons vieren via mijn tablet zitten te kijken naar een film die ik vanuit de auto heb gemaakt toen ik van Meeden via Veensloot naar mijn huis in Oude Pekela reed. De dames verbazen zich over de schoonheid van ons land, de bomen, de auto's en de huizen.....
Sherryl toont zich in alles de bezorgde en zorgzame moeder, maar ook de zorgzame vriendin en gids die mij enkele dagen begeleidt. Ons contact is vriendschappelijk en zal ook niet meer worden, gezien het feit dat ze drie zeer jonge kinderen heeft. Maar zonder die kinderen...wow...wat een vrouw...Toen ze een maand in verwachting van haar derde kind was (nu 9 maanden oud), besloot ze haar vriend te verlaten. Ze woonden destijds samen in Manila. Haar jaloerse vriend gebruikte haar in zijn veelvuldige dronken buien als een boksbal. Ze raakte zelfs tijdelijk doof na zo'n ''duel''. Ze voedt de kinderen nu samen op met haar moeder en oma. Met haar ex-vriend, die de kinderen ook niet financieel onderhoudt, mijdt ze elk contact. Sherryl zou wel weer willen werken, maar niet nu. ''Als mijn jongste twee jaar is, zou ik het wel willen. Ik weet dat mijn kinderen in goede handen zijn bij mijn familie.'' Sherryl zou de kinderen ook niet willen meenemen naar het buitenland, zelfs niet als ze een relatie met een buitenlander zou krijgen. Haar ex-manager (van een restaurant in Manila) vroeg onlangs ze of ze met haar mee wilde naar het oliestaatje Brunei. Ze weigerde. Niet nu. Daarom is het des te verheugender dat een paar uit Woltersum via Facebook aan mij kenbaar heeeft gemaakt Sherryl en haar kinderen de komende jaren te willen ondersteunen door haar drie kinderen te 'adopteren'' via overmaking van een maandelijks bedrag. Carolien, ik had geen beter (gebroken) gezin voor je kunnen uitkiezen. Sherryl verdient het en is ontzettend dankbaar. Als ik haar later een smartphone koop (ze woont in een zeer afgelegen gebied) voor 130 euro is ze zo blij, ze straalt van blijdschap, dankbaarheid, (''Im so happy''), ze klapt regelmatig in haar handen van blijdschap en ze zegt zo vaak ''thank you''. De telefoon -ze leende een toestel van haar zus- krijgt van haar geen moment rust. Van alle situaties die ze meemaakt maakt ze foto's. Om straks aan haar familie en kinderen te laten zien. Om te bewijzen dat ze niet dagenlang in een droom heeft geleefd. Ze omringt me met zoveel zorg dat ik er verlegen van word. Ze trekt mijn schoenen uit, wist het zweet van mijn hoofd en armen, legt mijn kleren klaar, zorgt dat ik mijn medicijnen elke dag krijg, regelt dat mijn kleren worden gewassen via het hotel, is de gids die voorop loopt in de stad en in de haven, regelt de kaartjes voor de boot, zoekt de juiste taxi uit en plant me op een dag neer op een stoel in het winkelcentrum nadat we tevergeefs geld hebben proberen te pinnen. Ze bestelt koffie voor me, pakt mijn portemonnee met mijn twee creditkaarten, vraagt ter bevestiging naar de pincodes en verdwijnt in de mensenmenigte....op zoek naar een bank die mijn Visa-kaart of pasje van de Rabo wel accepteert (alleen de CDO bank zegt dank je wel tegen mijn Rabo-pas). En ik? Ik heb geen moment twijfels. Ik vertrouw haar 100 procent. En dat vertrouwen beschaamt ze nooit,
Heel veel Filipijnen (met name vrouwen) ontvluchten hun land om bij voorbeeld in Maleisie, Hong Kong, Dubai en China te gaan werken. Ze kunnen dan wellicht 20.000 pesos per maand (350 euro) verdienen, maar ik weet dat ze een deel van dat geld moeten inleveren voor huisvesting en eten. Ze worden vaak met een aantal meiden in een kamer gestopt, werken 12 tot 16 uur per dag, 6 tot 7 dagen in de week, en mogen nauwelijks tot geen contact met anderen hebben. Het zijn in feite slaven. In de Filipijnen verdienen meiden in het winkelcentrum 200 pesos per dag. Dat is 3,50 euro (denk aan de komma...). Bij een vijfdaagse werkweek is dat 70 euro per maand. Werknemers in een leerfabriek in Manila verdienen 5 euro per dag en die werkdagen zijn lang, heel lang. Ik heb slechts een vrouw hier ontmoet die een goed salaris heeft, zo'n 500 euro per maand, Zij werkt als ICT-er voor een Amerikaans bedrijf, maar moet, gezien de tijdzones in Amerika, wel 's nachts werken.
En toch, de economie in de Filipijnen is een van de snelst groeiende in Azie. Ik las deze week dat onze economie een groei kent van ongeveeer 0,2 procent, in de Filipijnen is dat bijna 7 procent, dit jaar, maar ook volgend jaar. Daarvan merken de Filipijnse werknemers niet zo veel. Ze blijven te weinig verdienen. Ik heb tussen Ormoc en Tacloban op het eiland Leyte een armoede gezien over een lengte van 100 kilometer. Vijwel aaneensluitend krotjes waar wij onze dieren nog niet in zouden willen huisvesten. Op Bohol is de armoede ook groot maar die is aanzienlijk minder dan op Leyte. Hier is meer groen, minder drukte in de stad, geen wirwar van aan elkaar geknoopte bundels electriciteitsdraden boven je hoofd, nauwelijks openbare vuilnisbelten en heel veel mooie en grote woningen, uiteraard deels van buitenlanders. Er zijn hier ook bedelaars, kinderen vooral en ook vrouwen. Sommigen hebben een plastic bekertje waarin ze graag geld zouden willen zien, Ze duiken op bij winkels, geldautomaten, hotels en gewoon op straat. Vooral buitenlanders zijn populair. Ze strekken hun arm, houden hun hand op, kijken zielig en brengen soms in wat vluchtige en snelle armbewegingen hun hand naar hun mond. Of ze staan voor je en zingen een liedje en klappen in hun handen. Entertainment van de bovenste plank.....
Zoals gezegd is dit eiland, Bohol, ook arm. Zo'n 30 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens, iets onder het landelijk gemiddeld, dertien jaar geleden was dat hier nog 57 procent. Maar Bohol is wel een eiland waar je kunt zijn en waar de armoede, althans op Panglao Island en in en rond de hoofdstad Tagbilaran, niet zo schrijnend is als wat ik eerder tegenkwam tussen Ormoc en Tacloban en op de boulevard en in het centrum van Manila. Op Panglao Island is zelfs een hotel waar je voor een overnachting 500 euro betaalt....Maar dat is zelfs voor deze ''rijke'' buitenlander ''too much money''......